Geçtiğimiz günlerde oldukça önemli uluslararası bir fuara katıldım. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı himayelerinde, Türkiye Kömür Üreticileri Derneği tarafından organize edilen V. Uluslararası Temiz Kömür Teknolojileri ve Milli Enerjide Değer Zirvesi ve Fuarı, 29 Nisan 2025 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirildi. Kamu, üniversiteler, TÜBİTAK, özel sektör ve yurt dışından birçok bürokrat, bilim insanı ve üst düzey yöneticinin katıldığı bu fuarda yerli enerji kaynağımız olan kömür tartışıldı. Tartışma sadece yerel düzeyde değil, küresel ölçekte de değerlendirildi ve oldukça geniş yankı buldu. Bu fuarda ben de “Kömür Gazlaştırma Teknolojilerinin Mevcut Durumu ve Geleceği” konulu bir sunum yapma şerefine eriştim.
Bu fuarın ardından dijital ve basılı medyada sıcağı sıcağına kömüre akıl penceresinden bakılması gerektiğini belirten “Kömür artı akıl=zenginlik” adlı güzel bir yazı ortaya çıktığı gibi “Temiz kömür miti!” şeklinde yanlı ve haksız bir yazı da ortaya çıktı. Bu durum, kömürün kamuoyunda üzerinde en çok olumlu ya da olumsuz eleştiri yapılan, kimi zaman objektif kimi zaman da oldukça subjektif bir bakış açısı sunan dar bir yelpazede değerlendirildiğini gösteriyor. Akademi, kamu ve özel sektör tecrübesi olan, sektörün bir ferdi olarak, kömüre bilimsel ve toplumsal çerçeveden bakan genel bir değerlendirme penceresi açılması gerektiğini düşündüm ve kömürle ilgili toplumun her kesimince anlaşılabilmeyi hedefleyen basit ama geniş bir yelpaze sunan bir yazı kaleme almaya karar verdim.
Bildiğiniz gibi kömür, insanlığın medeniyet ateşini yaktığı andan beri sadece bir yakıt değil, iktidarın simgesi de oldu.
Kömür, insanlığın ateşle kurduğu ilişkinin en sert ama en verimli halkası. İnsanlığın medeniyet ateşini yaktığı andan beri sadece bir yakıt değil, iktidarın simgesi oldu. Tarih boyunca krallıklara, imparatorluklara güç veren, savaşları finanse eden ve sanayi devrimlerini tetikleyen bu "kara elmas", bugünün küresel güçlerinin DNA'sında saklı. Avrupa Birliği’nin bütünleşmesi, Çin’in ekonomik devrimi ve ABD’nin sanayi imparatorluğu… Hepsi kömürün sırtında yükseldi. Bu yazıda, rakamların soğuk dilini edebiyatın sıcaklığıyla harmanlayarak, kömürün politik, ekonomik ve sosyal izlerini takip etmeye çalışacağız.
Sanayi Devrimi’nin buharıyla dönen çarklar, demir yolları, çelik fabrikaları ve nihayetinde ulusların yükselişi… Bugünün süper güçleri, bu siyah altını kullanarak dünya sahnesine çıktı. Avrupa Birliği’nin entegrasyonundan Çin’in ekonomik devrimine kadar kömürün rolü neydi? Gelin, tarihin tozlu raflarını karıştırırken, rakamların dilinden de konuşalım.
...........................
Yazının devamı alttaki linkte yer almaktadır.
Enerji Günlüğü'nde yayımlanan "Enerjinin iktidarı: Kömürün üzerinde yükselen devler" adlı köşe yazıma buradan ulaşabilirsiniz.
Enerjinin iktidarı: Kömürün üzerinde yükselen devler - Dr. Metin AKTAN
